Polyphemus

Aeneas et Troiani naves conscendunt; ab urbe Troia in terras
ignotas navigant. diu terram quaerunt ubi novam Troiam condere
possunt; multos labores, multa pericula subeunt; saepe desperat
Aeneas. tandem constituunt ad Italiam navigare.
sed ubi ad Siciliam accedunt, magnum periculum vix vitant,
nam saxa vident ubi habitat Scylla, monstrum horribile, et
sonitum ingentem audiunt verticis ubi Charybdis undas evomit.
pater Anchises magna voce clamat: 'fugite; naves e periculo
eripite; nam in illis saxis habitat Scylla.' Aeneas patris verba audit
et saxa vitat. sic vix incolumese periculo evadunt.
ubi ad Siciliam veniunt, mintem Aetnam vident; naves ad
terram dirigunt et sub noctem ad litus insulae adveniunt. sub
monte in litore quiescunt. mons Aetna per noctem tonat; flammas
et saxa in caelum proicit. Troiani territi sunt et anxii diem
exspectant.
festinint naves conscendere cum hominem vident, qui ad litus
currit. Troianos vocat; accurritad eos et 'servate me,' inquit, 'vos
oro. ego Graecus sum, comes Ulixis. ceteri fugerunt. ego solus
maneo. fugite, miseri, fugite, Cyclopes hic habitant, gigantes
immanes, qui homines edunt nolite me Cyclopibus tradere.
servate me, accipite me in navem.'
subito Troiani Polyphemum vident, gigantem ingentem. ille
oves de monte ducit. caecus est; lente descendit; in via saepe
lapsat, Aeneas territus est. 'currite ad naves, ' inquit; 'festinate!'
Troiani comitem Ulixis accipiunt et fugiunt ad naves.
Polyphemus iam ad litus advenit et in mare procedit. Troianos
videre non potest sed audit eos remigantes. clamorem ingentem
tollit. ceteri Cyclopes clamorem audiunt et currunt de montibus
ad lutus. saxa ingentia in naves coniciunt; sed Troiani iam e litore
remigant. Cyclopes eos contigere non possunt.

aneas ex urbe troia fugit

trioanorum pauci evadunt; urbem ardentem relinquunt et fugiunt in montes. inter eos est aeneas, princeps troinanus; ille patrem et uxorem et parvum filium e flammis eripit et ad montes ducit. mox alii ad montes conveniunt. omnes desperant, sed aeneas ‘troia incensa est,’ inquit, ‘sed nos troiani supersumus. venite mecum. novam troiam in alia terra condere debemus.’
illi aeneam laeti audiunt. montes relinquunt et ad oram descendunt; naves conscendunt et mox ab urbe troia in terras ignotas navigant. diu in undis errant et multos labores subeunt. tandem in italiam veniunt et urbem condunt.

The fall of Troy

Decem annos Graeci Troianos obsident sed urbem capere non possunt. Tandem Agamemnon, rex Graecorum, desperat; omnes principes convenire iubet et ‘decem annos iam Troiam obsidemus,’ inquit; ‘saepe Troianos in pugna vincimus sed urbem capere non possumus. Ego despero. Quid facere debemus? Domumne redire debemus? Quid vos monetis?’

Ceteri principes tacent, sed Ulixes ‘ego non despero,’ inquit; ‘consilium novum habeo. Audite me.’

Omnes pricipes consilium Ulixes attente audiunt; consilium laeti accipiunt. Equum ligneum faciunt, ingentum; multos viros fortes in equum immittunt. Illi in equum ascendunt et navigant ad insulam vicinam.

Prima luce Troiani naves Graecorum vident abeuntes; gaudent quod Graeci non adsunt, gaudent quod pugnae tandem confectae sunt. E portis urbis currunt ad oram desrtam; equum ingentem spectant in ora stantem. Alii ‘equum debemus in urbem ducere,’ inquiunt. Alii ‘ equo nolite credere,’ inquiunt; ‘timemus Graecorum dona. Fortasse Graeci in eo celati sunt.’ Tandem constituunt eum in urbem ducere. Omnes laeti eum per portas trahunt et in arce ponunt. Deinde epulas faciunt et multum vinum bibunt.

Nox adest. Dormiunt Troiani. Graeci qui in insula sunt naves conscendunt et celeriter ad urbem Troiam redeunt. Ei, qui in equo celati sunt, taciti exeunt et festinant ad portas.
Vigiles Troianorum dormiunt; ebrii sunt. Graeci eos occidunt; portas celeriter aperiunt et comites accipiunt. Omnes in vias urbis currunt. Pauci Troianorum resistunt. Mox Graeci totam urbem capiunt. Tandem regiam Priami oppugnant; Priamum et filios eius occidunt. Pauci evadunt. Sic Graeci tandem Troiam capiunt et urbem delent.

read in english

The ransom of Hector

diu mater filium mortuum luget; diu luget Andromache uxor Hectoris; diu luget Priamus. Tandem, ubi nox venit, Priamus ex urbe exit et solus ad Graecorum naves procedit. deus Mercurius eum ducit per vigiles Graecorum. tandem ad Achillis tabernaculum advenit; intrat et Achillem salutat; ad terram procumbit et 'o Achilles, te oro,'inquit; 'tandem ab ira desiste et filium mortuum ad matrem miseram remitte.'

Achilles, ubi Priamum videt., attonitus est. misericordia commotus est; Priamum e terra tollit. Filium mortuum reddit et patrem ad urbem Troiam incolumem remittit.

read in english

The death of Hector

Achilles, ubi Patroclus mortuus est, eum diu luget; Hectorem vindicare cupit. redit ad pugnam et comites in Troianos ducit. illi, ubi Achillem vident, territi sunt; in urbem fugiunt. Hector solus extra muros manet.
pater Priamus, rex Troiae, et mater Hecuba eum vident e muris; filium vocant; Priamus clamat: ' Hector, noli Achillem in pugnam vocare; non potes eum vincere. urbem intra; festina.' mater clamat: ' fili care, noli extra muros manere; noli mortem obire; mater tua misera te orat.'
sed Hector eos non audit; urbem intrare non vult. Troianos vocat et 'portas claudite, Troiani,' inquit; 'festinate. ego solus maneo extra muros et Achillem ad pugnam voco.'
Troiani inviti portas claudunt. Hector solus Achillem exspectat. ille propius accedit. tum Hector subito timet. tergum vertit et fugit.
Achilles celeriter currit sed eum capere non potest. ter circum muros fugit Hector, sed tandem resistit; se vertit et Achillem in pugnam vocat. ille procedit et hastam in Hectorem conicit. sed Hector hastam vitat. deinde Hector hastam conicit et Achillis parmam percutit. sed Achilles incolumis est; nam parma eum servat.
deinde Achilles hastam summa vi conicit; volat hasta per auram et Hectorem transfigit. ille ad terram cadit mortuus.
accurrit Achilles et dirum facinus facit. Hectorem mortuum ad currum alligat et circum muros trahit. pater et mater e muris spectant. Hecuba clamat: 'o Achilles,' inquit, tandem ab ira desiste; filium nobis redde.' sed Achilles eam non audit; Hectorem ad naves trahit et eum relinquit in terra iacentem.

read in english

Flavius’ story: The siege of Troy

Agamemnon, rex Mycenarum, omnes principes Graecorum convocat; iubet eos bellum in Troianos parare. frater eius, Menelaus, adest; Achilles, heroum fortissimus, venit a Thessalia; adest Ulixes ab Ithaca cum comitibus, et multi alii. magnum exercitum parant et multas naves. ad urbem Troiam navigant et Troianos oppugnant.

sed Troiani urbem fortiter defendunt. decem annos Graeci urbem obsident sed eam capere non possunt. tandem Agamemnon et Achilles in rixam cadunt. Achilles iratus est; nin diutius pugnat sed prope naves manet otiosus. Troiani iam Graecos vincunt et pellunt ad naves.

Agamemnon amicos ad Achillem mittit qui eum iubent ad pugnam redire. illi ‘ o Achilles,’ inquiunt, ‘ Troiani nos vincunt et pellunt ad naves. in magno periculo sumus. tu debes ad pugnam redire et comites defendere.’ sed ille amicos non audit neque ab ira desistit.

mox Troiani naves oppugnant et incendunt. Patroclus, amicus carus, ad Achillem accedit et ‘Troiani iam naves incendunt,’ inquit. ‘debes abira desistere et amicos iuvare. si tu pugnare non vis, debes me cum comitibus tuis in pugnam mittere.’ itaque Achilles invitus Patroclum in pugnam mittit. ille arma Achilles induit et comites in pugnam ducit.

Troiani, ubi arma Achillis vident, territi sunt et ad urbem fugiunt. Patroclus in eos currit et multos occidit. sed Hector, fortissimus Troianorum, resistit et Patroclum in pugnam vocat. hastam iacit et Patroclum interficit.

read in english

Flavius decides to tell a story.

postridie Quintus et Horatia et Gaius mature ad ludum adveniunt, sed Decimus sero advenit. Flavius ‘cur sero ad ludum venis, Decime?’ inquit. Decimus respondet: ‘erras, magister. Ego non sero venio. Ceteri maturius adveniunt.’ Flavius valde iratus est; ‘impudens es, Decime,’ inquit; iubet eum sedere et diligenter laborare.
mox pueri litteras scribunt. diligenter laborant. tandem Horatia ‘magister,’ inquit, ‘diligenter laboramus et litteras diu scribimus. fessi sumus. itaque debes fabulam nobis narrare.’ Flavius ‘ita vero,’ inquit, ‘diligenter laboratis. quod boni pueri estis, volo fabulam narrare.’ iubet eos attendere et se audire.

read in English